Towarzystwo Urbanistów Polskich

W naszej przestrzeni publicznej panuje chaos, szansę na zmianę daje ustawa krajobrazowa, niestety w toku prac sejmowych zmieniono ją - troska o przestrzeń przegrała z interesem biznesu - uważa wiceprezes Towarzystwa Urbanistów Polskich Grzegorz Buczek. Liczy, że naprawi to Senat.

Wywiad z Grzegorzem Buczkiem, Wiceprezesem TUP dla PAP, cytowany w Pulsie Biznesu

W piątek 20 marca 2015 roku Sejm przyjął przedstawiony przez Prezydenta RP projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, tzw. "ustawę krajobrazową". Inicjatywa budziła spore kontrowersje - za uchwaleniem ustawy głosowało 236 posłów, 183 było przeciw, a 7 wstrzymało się od głosu. Projekt podzielił kluby poselskie, dominowało poparcie PO, odrzucono 11 poprawek wniesionych przez PiS. Ustawa umożliwia spełnienie wymagań Europejskiej Konwencji Krajobrazowej, sporządzonej we Florencji w roku 2000, ratyfikowanej przez Polskę w roku 2004 (Dz.U. 14/2006 poz. 98). Wprawdzie konwencja ta formalnie obowiązuje w Polsce od 1 stycznia 2005 roku, to od strony prawnej dla wdrożenia jaj zapisów nic szczególnego nie zrobiono - nowa ustawa przełamuje ten stan niemożności.

Projekt tej ustawy złożył w Sejmie prezydent Bronisław Komorowski latem 2013 r. Przez półtora roku pracowała nad nim podkomisja nadzwyczajna, dokonując modyfikacji pierwotnej propozycji. Uchwalona ustawa m.in. definiuje pojęcie reklamy, szyldu, krajobrazu, krajobrazu kulturowego, krajobrazu priorytetowego. Nakłada m.in. obowiązek sporządzenia przez samorząd województwa, w terminie trzech lat od wejścia w życie ustawy, audytu krajobrazowego, definiującego obszary krajobrazów priorytetowych. Samorząd województwa otrzymał też możliwość ustalania norm prawnych dotyczących wysokości, kształtu budynków i ewentualnie stosowania materiałów miejscowych lub tradycyjnej architektury. Ustawa reguluje umieszczanie reklam w przestrzeni publicznej, weryfikację istniejących parków krajobrazowych i innych stref dotąd chronionych. Samorządy otrzymują szereg instrumentów prawnych w celu ochrony krajobrazu. Projekt w pierwotnej wersji przewidywał też wprowadzenie pojęcia "dominanty przestrzennej", z czego ostatecznie zrezygnowano.

Uchwalenie ustawy krajobrazowej należy uznać za ogromny sukces, pomimo ostatecznie ograniczonego jej zakresu. Po raz pierwszy od wielu lat prawo zaczęło bowiem traktować przestrzeń jako szczególne dobro i publiczną wartość, a nie towar na globalnym rynku, podlegający wahaniom koniunktury i zawłaszczaniu. Jest to też wielki sukces promotora projektu - Olgierda R. Dziekońskiego, sekretarza stanu w kancelarii Prezydenta RP.

W dniu 24 marca Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek o zbadanie zgodności niektórych zapisów ustawy z dnia 9 maja 2014 roku o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych z wybranymi artykułami Konstytucji RP. Sprawa nosi sygnaturę K 19/14 - Ułatwienie dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych - zawód urbanisty. Na stronie internetowej dostępne są ubiegłoroczne dokumenty w tej sprawie: wniosek grupy sześciu posłów na Sejm, stanowisko Prokuratora Generalnego i stanowisko Sejmu. Sejm i prokurator wnoszą o oddalenie wniosku. Bardzo znamienny i wart zastanowienia w strukturach TUP przed nadchodzącym Walnym Zjazdem Delegatów (wrzesień 2015) jest fragment ze strony 19/20 pisma Prokuratora Generalnego (sygnatura PG VIII TK 83/14):

Likwidacja samorządu zawodowego urbanistów nie pozbawia (...) możliwości zrzeszania się członków tej grupy zawodowej w formie stowarzyszenia, związku lub towarzystwa urbanistów, które może wydawać stosowne rekomendacje lub certyfikaty potwierdzające jakość świadczonych usług. W większości państw europejskich (poza Rumunią) urbaniści działają w zrzeszeniach, których formę prawną należałoby przyrównać do polskich stowarzyszeń. Organizacje te nie są samorządem, ponieważ zawód ten można wykonywać nie będąc ich członkiem - przy czym samo członkostwo jest bardzo prestiżowe, a tym samym popularne (zob. opinia do druku senackiego nr 611N III kadencja).

Odbyła się pierwsza konferencja z cyklu trzech interdyscyplinarnych konferencji naukowych pt. Ekologia konstruktywnie - zrównoważony rozwój terenów zurbanizowanych.  Kierowana była ona do trzech grup decydujących o rozwoju terenów zurbanizowanych tj: administracji publicznej, przedsiębiorców/inwestorów, architektów/urbanistów. Podstawowym założeniem konferencji była wielopłaszczyznowa edukacja. Dzięki sprawnemu wprowadzeniu do warsztatów przez zespół ekspertów, udało się przeprowadzić interdyscyplinarne warsztaty, umożliwiające uczestnikom wyminę doświadczeń i stanowisk, w trakcie problemowych zadań zadanych przez prelegentów. Efektem warsztatów były: prezentacje rozwiązań przestrzennych, analizy zachwiań uczestników procesu realizacyjnego, sposoby rozwiązywania problemów. Ważnym składnikiem dyskusji były: sposoby rozpoznawania i analizowania zagrożeń dla prawidłowego kształtowania przestrzeni publicznych, aspekty aktywizacji społeczeństwa w racjonalnym – ekologicznym użytkowaniu przestrzeni. Za bardzo interesującą części konferencji należy uznać sesję warsztatową dla dzieci, która umożliwiła poznanie ich percepcji, poprzez realizację empirycznego zadania dotyczącego zaplanowania przestrzeni miejskiej w formie makiety. Duże wrażenie na uczestnikach konferencji zrobiły projekcje filmów edukacyjno-dokumentalnych, prezentujące dobre praktyki z zakresu zrównoważonego rozwoju stosowane w krajach europejskich, które stanowiły inspiracje w rozwiązywaniu zadań warsztatowych.

Wszelkie informacje na temat konferencji dostępne na stronie http://www.ekologiakonstruktywnie.pl/

Materiały konferencyjne- dobre praktyki: ZEGG – Eco Vilage, shared space, ekologiczna kamienica miejska Daintree, biurowe budynki pasywne,  osiedle mieszkaniowe  – BedZED, Inteligentne miasto Aarhus, HafenCity Hamburg, Brussels Greenfields, Pasywny budynek biurowy Aeropolis II, Pasywny inkubator ochrony środowiska GREENBIZZ, osiedle mieszkaniowe- TIVOLI, Ekologiczne osiedle socjalne -  EMERALD, Obserwatorium eko-innowacji,

Kolejne seminarium z serii "Warsztat Urbanistyki" zorganizował Urban Workshop wraz z Grupą Architektura Parametryczna. O innowacyjnych technologiach, projektowaniu parametrycznym, generatywnym, GIS-ie, zarządzaniu danymi i o tym jak sobie z nimi radzić mówiono, słuchano i dyskutowano w Katowickim oddziale Towarzystwa Urbanistów Polskich przy ul. Dyrekcyjnej 9, 12 marca 2015 r. o godzinie 18:00. Frekwencja wysoka, część audytorium przyjechała nawet z Krakowa. Spotkanie rejestrowano i będzie dostępne w sieci.

W opinii Ministerstwa trudno zgodzić się z tezą, że większa niż dotychczas zwięzłość w nazwach działów administracji rządowej świadczy o deprecjonowaniu znaczenia planowania przestrzennego. (...)

Pełny tekst odpowiedzi Ministerstwa na stanowisko TUP ws projektu zmian ustawy o działach administracji rządowej

Opinia ZG TUP w związku z trwającymi pracami w Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia przedstawionego przez Prezydenta RP projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu

Towarzystwo Urbanistów Polskich wyraża głębokie zaniepokojenie stałą tendencją odchodzenia ustawodawcy od procedur i narzędzi planowania przestrzennego, stanowiących podstawowy instrument regulacji i kontroli procesów budowlanych oraz zapewniania ładu przestrzennego. TUP dostrzegając wieloletnie opóźnienia i nieskuteczne próby reformowania gospodarki przestrzennej, bazującej na systemie planowania przestrzennego jako podstawy lokalizacyjnej, popiera inicjatywę ustawodawczą Prezydenta RP mającą na celu ochronę krajobrazu, a zwłaszcza te jej propozycje, które wzmacniają system planistyczny. Dlatego każda próba poszerzenia katalogu obowiązku planistycznego, jako podstawy do wydawania pozwoleń na zabudowę, będzie z naszej strony popierana w imię ochrony ładu przestrzennego, która jest celem statutowym naszego działania. Apelujemy zatem do Komisji o przywrócenie zapisu z projektu ustawy, który wyklucza stosowanie decyzji o warunkach zabudowy w sytuacji, kiedy planowany obiekt ma charakter dominaty przestrzennej tj. wg projektowanego zapisu ”[ po pkt 8 dodaje się pkt 9 w brzmieniu:
„9) w art. 59 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
„1a. Dla obiektu budowlanego o charakterze dominanty przestrzennej nie wydaje się decyzji o warunkach zabudowy.”]

informacja o seminarium na stronie ministerstwa